Dòng họ Trịnh Duy thuộc tổ dân phố Bồ Vi, thị trấn Yên Thịnh, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, dòng họ có 4 chi, 251 hộ, trong đó có một số hộ sinh sống ở các địa phương khác.

Phong trào khuyến học, khuyến tài của dòng họ đã được phát động từ năm 1996. Trải qua 24 năm hoạt động đã có nhiều nhân tố tiêu biểu trong dòng họ, đặc biệt là những cựu cử nhân, và cử nhân là những người có nhiều kinh nghiệm trong nhiều lĩnh vực. Dòng họ đã nhận được nhiều khen thưởng về công tác khuyến học của các cấp chính quyền, trong đó đã được Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình tặng bằng khen.

Cô và trò trong ngày khai giảng năm học mới

Sau khi được tiếp thu Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định 448 của Hội Khuyến học Việt Nam và các nội dung cụ thể về đánh giá các mô hình học tập  được tổ chức hội các cấp triển khai, toàn họ đã họp và thành lập ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên.

Xây dựng kế hoạch triển khai hàng năm, tổ chức tuyên truyền đăng ký thực hiện các mô hình “Gia đình học tập”, “ Dòng họ học tập” và rà soát, đánh giá, phân loại theo tiêu chí, qua từng mốc thời gian đồng thời kết hợp vào những ngày lễ lớn, dịp giỗ họ và gặp gỡ đầu xuân tại nhà thờ họ để phổ biến nội dung yêu cầu về tiêu chí “gia đình học tập và dòng họ học tập”.

Từ năm 2016 đến nay, hằng năm đã có 251/251 hộ gia đình đăng ký gia đình học tập, đạt tỷ lệ 100%. Số hộ gia đình được công nhận gia đình học tập được Hội Khuyến học và UBND thị trấn Yên Thịnh đánh giá và công nhận 251/251 hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình học tập, đạt tỷ lệ 100%.

Các gia đình phấn đấu đạt 4 tiêu chí:

- Trẻ em ở độ tuổi phổ cập đều được đến trường, 100% các em đều đạt kết quả học tập từ trung bình trở lên, trong đó các em đạt kết quả khá, giỏi cao. Hạnh kiểm xếp từ loại khá trở lên, không có trẻ em sa vào các tệ nạn xã hội.

- Người lớn trong độ tuổi từ 19 đến 60 tuổi đã đạt chuẩn cao (từ THCS trở lên).

Hàng năm người lớn trong gia đình tham gia học tập ít nhất 01 nội dung dưới nhiều hình thức học tập khác nhau. Những người là cán bộ, công chức, nhân viên, công nhân, chiến sỹ, cán bộ của cơ quan đều hoàn thành nhiệm vụ học tập theo quy định của Nhà nước và tiếp tục học để nâng cao trình độ, cụ thể trong số 90 cựu cử nhân có 14 cử nhân đã hoàn thành chương trình cao học trong và ngoài nước.

Những người dân sống tại các địa phương thì lựa chọn việc học tập dưới hình thức học tại trung tâm học tập cộng đồng, học tại các câu lạc bộ, tự học qua sách báo, tivi, qua mạng internet...

- Điều kiện học tập của các gia đình:

Tất cả các gia đình trong dòng họ đều có các phương tiện hỗ trợ cho việc học tập ở mọi lứa tuổi như tivi, mạng Internet... Có góc học tập cho các cháu, tủ sách của dòng họ có tới trên 200 đầu sách để cho các cháu và bà con mượn đọc. Hàng năm được bổ sung để đáp ứng kịp thời nhu cầu đọc ở mọi lứa tuổi.

Tất cả các gia đình đều tích cực lao động phát triển kinh tế dưới nhiều hình thức nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cả về vật chất lẫn tinh thần. Trong dòng họ trước đây còn 4 hộ nghèo và cận nghèo, đến nay không còn hộ nghèo, cận nghèo.

Mọi thành viên trong từng gia đình đều đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và phát triển kinh tế như tạo nguồn vốn chăn nuôi, trồng trọt, giúp đỡ nhau về kỹ thuật thâm canh, kỹ thuật chăn nuôi, cách phòng bệnh cho vật nuôi, cây trồng; chính vì vậy mà kinh tế của các gia đình trong họ ngày càng nâng cao.

Ban khuyến học dòng họ thường xuyên theo dõi, giúp đỡ, đôn đốc các gia đình thực hiện tốt các tiêu chí xây dựng các mô hình học tập.

- Dòng họ luôn đi đầu trong các phong trào xây dựng khu dân cư văn hóa, xây dựng nông thôn mới. Dòng họ đã tham gia đóng góp xây dựng, tôn tạo di tích văn hóa của địa phương, cụ thể họ đã ủng hộ xây dựng cổng làng, tôn tạo đình làng, chùa, đường đi và điện ra nghĩa trang, đường làng với số tiền 17.500.000 đồng. Ủng hộ Ủy ban mặt trận tổ quốc tỉnh Ninh Bình, góp phần phòng, chống dịch Covid là 15.000.000 đồng, đồng thời động viên các gia đình trong dòng họ cùng tham gia ủng hộ theo sự vận động của địa phương.

- Tuyên truyền sâu rộng trong dòng họ 4 tiêu chí xây dựng “gia đình học tập”, 3 tiêu chí xây dựng “dòng họ học tập” để mọi thành viên, mọi gia đình trong dòng họ nắm được yêu cầu trong từng tiêu chí để các gia đình đăng ký và thực hiện.

Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất và các điều kiện cho việc học tập cộng đồng,  nhà thờ họ được trùng tu khang trang, có đủ bàn, ghế, tủ hồ sơ, tủ sách thư viện, phát huy hiệu quả tủ sách công tại nhà thờ. Hàng năm có bổ sung thêm các đầu sách để đáp ứng được nhu cầu của các thành viên trong dòng họ.

Thông qua các dịp lễ hội lớn giáo dục, động viên các em nhỏ về ý thức thái độ, tinh thần học tập, khích lệ tạo niềm tin và ý chí phấn đấu vươn lên trong học tập và rèn luyện của mỗi người.

Hàng năm dòng họ tổ chức tổng kết công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT vào dịp giỗ tổ 26/9 âm lịch; tặng thư khen và tiền thưởng cho các cháu, kết quả khen thưởng 4 năm qua, cụ thể như sau:

+ Tổ chức lễ vinh quy bái tổ cho các tân khoa sau khi tốt nghiệp cao học, đại học, cho 10 cháu.

+ Trao thưởng cho 25 học sinh thi đỗ vào các trường đại học và học lên cao học.

+ Trao thưởng cho 349 lượt cháu đạt danh hiệu là học sinh giỏi, học sinh tiên tiến.

+ Trao thưởng cho 23 cháu tham gia tranh tài trong các ký thi tài năng trên các lĩnh vực văn nghệ, thể dục, thể thao.

+ Giúp đỡ các gia đình khó khăn, tạo điều kiện cho các cháu học tập, đã trao 8 suất học bổng .

Tổng số kinh phí là 60.400.000 đồng.

- Có nhiều hình thức huy động xây dựng quỹ, hiện nay số dư là 71.000.000 đồng.

- Xây dựng điển hình 1 số gia đình đạt tiêu chí cao làm nhân tố tiêu biểu để nhân rộng trong toàn họ.

Trong 24 năm qua phong trào khuyến học, khuyến tài của dòng họ đã được UBND tỉnh Ninh Bình,Trung ương hội khuyến học Việt Nam tặng 7 bằng khen.

Hội khuyến học tỉnh Ninh Bình, Huyện ủy, HĐND, UBND, Uỷ ban Mặt trận tổ quốc huyện Yên Mô tặng 3 bức trướng và nhiếu giấy khen của UBND huyện, của UBND thị trấn Yên Thịnh, của Hội khuyến học tỉnh, Hội khuyến học huyện.

Trong thời gian tới, Dòng họ quyết tâm triển khai thực hiện tốt Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ trong giai đoạn tới, nhất là xây dựng các mô hình “Gia đình học tập”, “ Dòng họ học tập” kiểu mẫu theo hướng dẫn của Hội Khuyến học tỉnh Ninh Bình.     

Phạm Văn Ký-   PCT Hội Khuyến học huyện Yên Mô