Nhằm đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng và tâm linh của người dân trong dịp đầu xuân, UBND huyện đã chỉ đạo, tăng cường công tác quản lý lễ hội, thành lập đoàn kiểm tra về công tác quản lý và tổ chức lễ hội. Qua đó, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống và nét đẹp trong đời sống, tín ngưỡng của nhân dân.

Ảnh: Nghi thức rước kiệu, múa lân tại Lễ hội Báo bản Nội Khê, xã Yên Từ

Trên địa bàn huyện hiện có 286 cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo bao gồm: 66 chùa, 46 đình; 69 đền; 58 miếu, phủ, tĩnh, lầu, lăng mộ; 15 nhà thờ họ, 29 nhà thờ công giáo và 03 di tích khảo cổ. Trong đó, có 11 cơ sở đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia và 02 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Toàn huyện có 66 lễ hội. Có lễ hội truyền thống làng Bình Hải, xã Yên Nhân và Lễ hội Báo Bản làng Nộn Khê, xã Yên Từ được ghi danh vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Lễ hội Bánh Dày, đình Lục Giáp, xã Yên Thành đang đề nghị Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Các lễ hội dân gian truyền thống thường diễn ra vào dịp đầu năm, do cấp xã, thị trấn quản lý.

Ảnh: Nghi lễ tế nữ quan tại Lễ hội Báo bản Nội Khê, xã Yên Từ

Để các hoạt động tổ chức lễ hội đảm bảo an toàn, văn minh, tiết kiệm, huyện đã chỉ đạo tăng cường công tác quản lý và thực hiện nghiêm các quy định. Theo đó, các lễ hội được tổ chức phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán và có sự quản lý chặt chẽ từ chính quyền và hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Đồng thời, quan tâm và đầu tư, xây dựng phương án, phương tiện, lực lượng phòng cháy chữa cháy, lực lượng bảo đảm an ninh trật tự để đảm bảo an toàn cho người dân, di tích và cảnh quan môi trường. Đặc biệt là tập trung tuyên truyền, phổ biến đến đông đảo cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân với nội dung, hình thức phong phú, đa dạng như: Thông qua hệ thống truyền thanh, tuyên truyền trên trang thông tin điện tử, tuyên truyền trực quan, lồng ghép thông qua hội thi, hội diễn, sinh hoạt… vận động nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhân dân và du khách trong thực hiện các quy định của nhà nước về lễ hội; tuyên truyền, giới thiệu về nguồn gốc của lễ hội, di tích và các nhân vật được thờ phụng, tôn vinh; về các giá trị, ý nghĩa đích thực của tín ngưỡng và nghi lễ truyền thống của dân tộc. Công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý và tổ chức lễ hội được quan tâm, chú trọng. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra liên ngành theo kế hoạch và đột xuất để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và xử lý sai phạm tại các lễ hội, vì vậy công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn huyện đã đi vào nền nếp, các địa phương tổ chức lễ hội đã thực hiện nghiêm túc Nghị định 110/2018/NĐ- CP và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của tỉnh.

Mỗi lễ hội đều mang một ý nghĩa, đặc sắc riêng, nhằm tri ân, thể hiện lòng tôn kính của nhân dân đối với bậc tiền nhân có công lao với quê hương, đất nước, cầu mong mùa vàng bội thu, cuộc sống bình yên, ấm no, mong ước cho năm mới bình an, hạnh phúc, may mắn, tài lộc.

Các lễ hội thường có hai phần: Phần lễ là những nghi thức mang tính tâm linh của những người đang sống đối với tổ tiên, thần linh, những người có nhiều công lao đối với đất nước, quê hương, làng xóm. Phần hội với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, những trò chơi dân gian truyền thống, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tạo không khí vui tươi phấn khởi cho nhân dân và du khách thập phương về tham dự, nhằm tạo sự gắn kết trong cộng đồng và bảo vệ, giữ gìn và phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hoá đặc trưng của địa phương.

Ảnh: Nhiều hoạt động đa dạng, phong phú tại lễ hội

Để lễ hội đáp ứng nhu cầu về đời sống tinh thần của nhân dân, gìn giữ phát huy vốn văn hóa cổ truyền tốt đẹp của dân tộc, bài trừ các tệ nạn xã hội,... nhiệm vụ đặt ra đối với các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành và ban quản lý di tích lễ hội ở các địa phương cần phải nâng cao vai trò trách nhiệm trong việc quản lý và tổ chức lễ hội. Đẩy mạnh việc quán triệt, triển khai thực hiện các văn bản về tăng cường quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn; chỉ đạo thực hiện nghiêm túc thủ tục đăng ký, thông báo tổ chức lễ hội hàng năm. Tăng cường các biện pháp đảm bảo an toàn giao thông, an ninh trật tự, phòng, chống cháy nổ, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường tại các khu vực di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, nơi tổ chức lễ hội.

Bên cạnh đó, thường xuyên tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, giúp cho mọi người hiểu biết đầy đủ về ý nghĩa của lễ hội, giá trị lịch sử, văn hóa, nét đặc sắc của lễ hội gắn với các di tích lịch sử, nhằm nhân lên niềm tự hào và ý thức gìn giữ. Bên cạnh đó, nghiêm cấm việc lợi dụng lễ hội để kinh doanh trục lợi, các hoạt động vi phạm pháp luật, cũng như các biểu hiện trái với thuần phong mỹ tục truyền thống của dân tộc.

Lễ hội mùa xuân đã và đang làm cho đời sống tinh thần của người dân Yên Mô ngày thêm hương sắc. Việc tổ chức, quản lý và phát huy tốt lễ hội chính là làm sống lại lịch sử hào hùng của dân tộc, tôn vinh những giá trị văn hóa tốt đẹp của cha ông và đó cũng chính là góp phần xây dựng đất nước, quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, hạnh phúc.

Tác giả: Bùi Thúy- Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh huyện